Giao dịch cổ phiếu phái sinh là gì? Đây là một công cụ tài chính giao dịch dựa trên biến động giá chứng khoán. Nó sử dụng đòn bẩy và mang lại cơ hội lớn cho trader.
Thị trường đầu tư tài chính online hiện đang ghi nhận có đến hơn 5000 sản phẩm. Trong đó, cổ phiếu phái sinh là một sản phẩm “sinh sau đẻ muộn”.
Mặc dù vậy, kênh đầu tư này nhanh chóng tạo cơn sốt và được hàng triệu trader quan tâm. Vậy cổ phiếu phái sinh là gì? Giao dịch thế nào và có tính hiệu quả ra sao?
Trong bài viết này
Tìm hiểu chi tiết cổ phiếu phái sinh là gì?
Là một người quan tâm đến thị trường đầu tư, chắc chắn bạn không còn xa lạ gì với cổ phiếu. Đầu tư cổ phiếu tức là đầu tư chứng khoán, dựa trên việc gửi gắm niềm tin, tài sản vào một công ty cụ thể. Tuy nhiên, cổ phiếu phái sinh lại là một phạm trù đầu tư khác hẳn.
Vậy cổ phiếu phái sinh là gì? Đây là một hình thức đầu tư trực tuyến được thực hiện thông qua hợp đồng. Trong hợp đồng đó, giá trị của cổ phiếu phái sinh sẽ phụ thuộc vào 1 hoặc 1 nhóm cổ phiếu. Đây chính là tài sản cơ sở của giao dịch.
Trong hợp đồng giao dịch, sẽ có quy định:
- Thời gian thanh toán tiền với mức giá nhất định đã được xác lập trước. Nhà đầu tư sẽ đưa ra nhận định giá cổ phiếu sẽ tăng hay giảm trong tương lai. Và nếu sự thay đổi đó diễn ra đúng như nhận định của trader thì sẽ mang lại lợi nhuận. Ngược lại, sẽ mất số tiền đặt vào hợp đồng.
- Quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư và nhà cung cấp thanh khoản. Đây chính là 2 đối tượng chính của hợp đồng.
- Cổ phiếu phái sinh giao dịch không dựa trên quyền sở hữu với tài sản cơ sở. Nó chỉ giao dịch dựa trên cam kết về giá tăng giảm của tài sản cơ sở trong tương lai.
- Nhà đầu tư có quyền sử dụng đòn bẩy theo quy định của sàn giao dịch. Từ đó, có thể gia tăng cơ hội kiếm lợi nhuận.

Khác biệt giữa cổ phiếu và cổ phiếu phái sinh là gì?
Về bản chất, cổ phiếu phái sinh là gì không quá khó để tìm hiểu. Tính chất chủ yếu của nó chính là dựa vào sự biến động giá của cổ phiếu. So với hình thức đầu tư cổ phiếu truyền thống, phương thức này có rất nhiều khác biệt:
Về phương thức thực hiện
Mỗi hợp đồng giao dịch cổ phiếu phái sinh đều có bảng giá cụ thể. Nhà đầu tư sẽ xác lập giá dựa trên kỳ vọng của mình về tài sản cơ sở.
Về hình thức này, nó cũng khá tương đồng cổ phiếu truyền thống. Có nghĩa là, nếu trader kỳ vọng giá lên thì sẽ chọn Mua. Còn nếu trader cho rằng giá xuống thì sẽ chọn bán.
Tuy nhiên, điểm khác biệt chính là sự đáo hạn của hợp đồng. Giao dịch phái sinh có kỳ hạn cụ thể. Trong khi đó, khi mua cổ phiếu, trader có thể bán tùy ý theo thời điểm mình thích.
Chính vì vậy, nhà đầu tư phái sinh cần cân đối thời điểm mua bán hợp đồng phù hợp với kế hoạch đầu tư của mình.

Về số vốn đầu tư
Với thị trường cổ phiếu cơ sở, nhà đầu tư cần số vốn lớn để có thể mua cổ phiếu. Số tiền bạn cần chuẩn bị sẽ tương ứng với số cổ phiếu và giá cổ phiếu mà bạn muốn mua. Ví dụ, bạn mua cổ phiếu của công ty A. Đơn giá 10.000đ/ cổ phiếu. Bạn muốn mua 1000 cổ phiếu thì cần có 10 triệu đồng.
Trong khi đó, với cổ phiếu phái sinh thì số vốn đầu tư sẽ thấp hơn rất nhiều. Bạn không cần có đủ số tiền để thiết lập được vị thế mua. Hoặc bạn cũng không cần sở hữu cổ phiếu để thiết lập vị thế bán. Bạn sẽ thực hiện ký quỹ và sử dụng đòn bẩy cho hợp đồng.
Về ký quỹ
Ký quỹ là một trong những điều cần lưu ý khi tìm hiểu cổ phiếu phái sinh là gì. Đây chính là một trong những nhân tố khác biệt giữa đầu tư truyền thống và đầu tư phái sinh.
Trong giao dịch cổ phiếu phái sinh, nhà đầu tư cần thực hiện ký quỹ. Nó được hiểu như là một khoản đặt cọc để bạn đảm bảo được nghĩa vụ của mình khi tham gia hợp đồng. Và mức ký quỹ sẽ được sàn giao dịch quy định, dựa vào khối lượng giao dịch cũng như sản phẩm giao dịch của bạn.
Thông thường, mức ký quỹ này sẽ chỉ được tính dựa trên % của tổng khối lượng hợp đồng. Khi nhà đầu tư không ký quỹ hoặc không đủ tiền ký quỹ, thì sẽ bị gọi ký quỹ. Điều kiện bắt buộc là bạn phải có đủ số tiền ký quỹ thì mới có thể tiến hành giao dịch được. Do đó, thông qua cân đối nguồn vốn cũng như sử dụng đòn bẩy, nhà đầu tư sẽ lên kế hoạch đảm bảo khoản ký quỹ của mình.

Về tính thanh toán
Hiểu đúng bản chất cổ phiếu phái sinh là gì, bạn sẽ thấy được về cách thanh toán của nó với cổ phiếu cơ sở rất khác biệt.
Tại thị trường phái sinh, thanh toán sẽ được thực hiện ngay sau khi kết thúc hợp đồng. Tại thời điểm đó, bạn cần thanh toán khoản lỗ hoặc sẽ nhận ngay được lợi nhuận.
Tuy nhiên, với thị trường truyền thống, mua hay bán cổ phiếu đều cần có thời gian. Ví dụ, bạn mua cổ phiếu thì cần từ 2- 3 ngày để nhận được tài sản. Hoặc khi bán cũng cần vài ngày thì tiền mới được chuyển về tài khoản.
Khác biệt này cho thấy thị trường cổ phiếu phái sinh vô cùng linh hoạt. Nó giúp nhà đầu tư nhanh chóng nhận được các khoản tất toán của mình. Tính thanh khoản cao, kết hợp số vốn thấp khiến nó đang là một trong những kênh đầu tư đón sóng thị trường nhất hiện nay.
4 loại cổ phiếu phái sinh được giao dịch
Đến đây, cổ phiếu phái sinh là gì đã được chúng ta tìm hiểu chi tiết. Tham gia vào dòng sản phẩm này cũng có rất nhiều hình thức đầu tư. Trong đó, 4 hình thức sau được xem là phổ biến nhất:
Hợp đồng tương lai cổ phiếu phái sinh
Loại hợp đồng này xuất hiện đầu tiên tại Việt Nam. Nó xác lập một giao dịch chuẩn trong tương lai và đặc biệt rất an toàn. Trader quan tâm có thể tìm hiểu để bắt đầu trading với nó.
Hợp đồng CFD có kỳ hạn
Đây chính là hình thức đầu tư quen thuộc nhất với các danh mục cổ phiếu phái sinh là gì. Nó không chỉ phát triển mạnh ở cổ phiếu phái sinh. Nó còn được ưa chuộng với tiền điện tử, vàng online và nhiều mặt hàng, hàng hóa khác.
Hợp đồng có kỳ hạn cho chúng ta một văn bản thỏa thuận việc thiết lập vị thế tại một thời điểm xác lập trong tương lai. Cơ sở của nó chính là biến động giá cổ phiếu và giá trị biến động đều đã được xác lập trước ở thời điểm hiện tại. Nó cũng còn được gọi là mẫu hợp đồng chênh lệch và tất nhiên trader có thể kiếm lời ở cả hai chiều tăng giảm giá trị.
Cho đến nay, có thể thấy được hợp đồng CFD có kỳ hạn trở thành công cụ đầu tư cổ phiếu phái sinh mạnh nhất. Nó có rất nhiều ưu điểm như mức đòn bẩy cao, ký quỹ thấp, danh mục sản phẩm đa dạng và hình thức thực hiện đơn giản. Chính vì vậy, với nhiều trader yêu thích sản phẩm phái sinh, CFD được xem là loại hình đầu tư thích hợp nhất.

Hợp đồng quyền chọn
Về mặt lý thuyết, hợp đồng quyền chọn khá phức tạp. Do đó, trader Việt cũng không mấy mặn mà với hình thức đầu tư này. Nó được thực hiện thông qua quyền chọn thực hiện của từng bên. Mỗi bên chỉ có quyền chứ không có nghĩa vụ phải đưa ra vị thế. Trong hợp đồng, sẽ có quyền chọn mua hoặc quyền chọn bán. Nếu không thực hiện quyền chọn, thì hợp đồng cũng sẽ bị “treo” chứ không được chốt.
Hợp đồng hoán đổi
Đây cũng là một cách đầu tư cổ phiếu phái sinh phổ biến. Mặc dù vậy, với trader Việt thì hình thức này không mấy quen thuộc. Nó chính là một dạng hợp đồng thể hiện thỏa thuận giữa các bên về hoán đổi dòng tiền. Dòng tiền này phát sinh từ cổ phiếu và giá được xác định trong tương lai.
Tùy từng danh mục đầu tư, hợp đồng sẽ có quy định rõ thời điểm hoán đổi. Các phương thức tính toán giá trị hoán đổi cụ thể cũng sẽ được thống nhất kỹ trong hợp đồng.
Đầu tư cổ phiếu phái sinh ở đâu uy tín?
Hấp dẫn, lợi nhuận cao, dễ đầu tư là những gì bạn có thể thấy được ở sản phẩm này. Tuy nhiên cho đến nay, cổ phiếu phái sinh là gì vẫn còn là khái niệm khá mới mẻ với nhiều trader. Chính vì vậy, để bắt đầu, trader cần chọn cho mình một người đồng hành thật thích hợp.
Hiện nay, có không ít sàn giao dịch gọi vốn đầu tư cổ phiếu. Nhà đầu tư sẽ chỉ cần góp vốn và các sàn gọi vốn sẽ có chuyên gia đầu tư cho bạn. Hình thức này đang ngày càng biến tướng trở thành một trong những mánh khóe lừa đảo. Vì bạn biết đấy, đầu tư vào đâu cũng đều có lợi nhuận và rủi ro song hành. Không thể nào có chuyện chỉ cần góp vốn và 100% bạn được chia lợi nhuận đều đặn hàng tuần được.
Do đó, tốt nhất bạn nên tự mình đầu tư ở những sàn giao dịch uy tín. Việc của bạn là tìm hiểu từng danh mục sản phẩm. Sau đó học các kỹ năng giao dịch, tìm hiểu các kinh nghiệm phân tích và nhận định thị trường.
Một trong những sàn giao dịch cổ phiếu phái sinh uy tín chính là XTB. Tại đây, mạng lưới giao dịch với hàng triệu trader đang hoạt động. Cùng với các chuyên gia đầu tư luôn đồng hành hỗ trợ, chắc chắn bạn sẽ có được một địa chỉ trading an toàn, uy tín và chuyên nghiệp nhất.

Kết luận
Có thể thấy, cho đến nay cổ phiếu phái sinh vẫn là một kênh đầu tư đầy sức nóng. Nó tạo ra cơ hội đầu tư cho tất cả những nhà đầu tư ít vốn, non kinh nghiệm. Tuy nhiên, cũng như bất cứ kênh đầu tư nào, nó cũng đều có rủi ro. Do đó, nhà đầu tư cần nghiên cứu thật kỹ sản phẩm trước khi tiến hành.
Chúng ta đã tìm hiểu cổ phiếu phái sinh là gì. Một sản phẩm rất đáng để cân nhắc đầu tư. Chọn đúng sàn giao dịch uy tín, tin cậy và bắt đầu bằng sự tìm hiểu cẩn trọng sẽ giúp bạn gặt hái được lợi nhuận theo cách tốt nhất. Hãy theo dõi các bài viết của chúng tôi để biết thêm nhiều kinh nghiệm trade cổ phiếu phái sinh hữu ích nhất.