Chỉ số VIX đo lường biến động chung và dự đoán thị trường chứng khoán trong 30 ngày tới. Chỉ số được tính toán từ dữ liệu tuyển chọn của 500 cổ phiếu giúp nhà đầu tư xác định xu hướng, đưa ra quyết định đúng đắn. Cùng giao dịch cổ phiếu Tìm hiểu cách tính, sử dụng, cách theo dõi chỉ số thị trường VIX.
Trong bài viết này
Chỉ số VIX là gì?
VIX hay CBOE viết tắt của Cboe Volatility Index, dùng để đo lường biến động chung của thị trường, mức độ biến động dự kiến trong 30 ngày tới. Dữ liệu được tổng hợp từ 500 công ty tuyển chọn nên VIX còn được biết đến như công cụ để đo lường biến động của S&P500. Không chỉ là chỉ số đo lường mà VIX còn là chỉ số giao dịch, giúp trader kiếm lời.
VIX được tạo ra bởi sàn giao dịch Quyền chọn Chicago và được sử dụng rộng rãi hiện nay. Chỉ số sợ hãi phản ánh được tâm lý của nhà đầu tư trước biến động của giá, sự kỳ vọng. Dì được tính toán dựa trên chỉ số S&P500 nhưng VIX được đánh giá có thể đại diện cho toàn bộ thị trường chứng khoán.
VIX ở mức độ thấp cho biết mức độ rủi ro nhỏ, ngược lại nếu chỉ báo ở mức độ cao có nghĩa rủi ro đầu tư sẽ càng lớn. VIX cũng phản ánh sự sợ hãi vì khi nhà đầu tư giao dịch tại cửa Short với sản phẩm phái sinh, chỉ số sẽ tăng mạnh. Nếu chỉ số tăng mạnh cho thấy nhà đầu tư đang rơi vào trạng thái bi quan và đây là tín hiệu tiềm năng để thực hiện giao dịch mua.
Cách hoạt động của chỉ số sợ hãi VIX
VIX và lợi nhuận thị trường chứng khoán có mối tương quan tiêu cực rõ ràng. Cụ thể khi VIX tăng, có thể chỉ số S&P500 đang giảm, sự lo ngại của trader tăng lên và hoạt động đầu tư sẽ đối mặt với khó khăn tạm thời. Lợi nhuận có thể giảm xuống vì các dòng tiền vốn sẽ ra khỏi các tài sản có tính rủi ro lớn.
Ngược lại khi chỉ số sợ hãi VIX giảm, có thể chỉ số S&P500 tăng lên, nhà đầu tư có phần ít căng thẳng, lạc quan hơn. Thị trường chứng khoán mang đến lợi nhuận tốt hơn. Tuy nhiên không phải lúc nào sự biến động giao dịch cũng có nghĩa thị trường suy giảm. Sự suy giảm có thể xảy ra nhưng với biên động thấp chỉ những sự kiện kinh tế, chính trị quan trọng mới tạo ra biến động mạnh.
VIX thể hiện và dùng đo lường chuyển động của giá tài sản nhưng không phải thước đo của bản thân giá tài sản. Do đó nếu trader quyết định giao dịch dựa trên VIX cần theo dõi thêm thị trường đã thay đổi bao nhiêu, đánh giá các chuyển động lớn hơn có thể xảy ra. Đây cũng là nguyên nhân VIX được tính toán theo đơn vị phần trăm.
Cách xác định giá trị chỉ số VIX
Giá trị chỉ số VIX được tính toán dựa vào công thức:
Trong đó:
T: Số trung bình của tháng và thường là 30 ngày.
R: Tỷ lệ không có trên thị trường.
F: Giá trong 30 ngày của chỉ số S&P500.
P(K) và C(K): Giá đặt của lệnh Put, Call tại giá K đặt trước và thời gian đáo hạn mức là 1 tháng.
Kịch bản xảy ra với chỉ báo VIX
- Chỉ báo S&P500 tăng, VIX giảm: Tín hiệu tốt thể hiện nhà đầu tư có tâm lý lạc quan dần, nhiều nhà đầu đưa ra dự báo tích cực và đặt Call option. Xu hướng tăng giá được hỗ trợ thêm bởi tâm lý lạc quan này.
- Chỉ báo S&P500 và VIX tăng: Tâm lý nhà đầu tư không thực sự lạc quan, nhiều nhà đầu tư có tâm lý bi quan về triển vọng tăng giá của thị trường.
- Chỉ số S&P500 và VIX giảm: Đây là tín hiệu tốt, nhà đầu tư có sự lạc quan hơn vào xu hướng thị trường dù đang trong xu hướng giảm. Sắp tới thị trường có thể đảo chiều từ giảm sang tăng.
- Chỉ số S&P500 giảm, VIX tăng: Tín hiệu xấu khi nhà đầu tư dự báo thị trường sắp đảo chiều từ tăng sang giảm, nhiều trader lựa chọn bán và dẫn đến VIX tăng mạnh.
Các vị thế giao dịch với chỉ số VIX
Trader có thể thực hiện 1 trong 2 vị thế với chỉ số tâm lý VIX là bán (Short, Sell) hoặc mua (Long, Buy) để kiếm lời. Vị thế thực hiện phụ thuộc vào kỳ vọng của trader về mức độ biến động chứ không phải lên xuống của giá hay biến động thị trường chứng khoán.
Vị thế mua
Trader dự đoán rằng tâm lý tiêu cực đối với tài sản xảy ra do sự bất ổn của thị trường hay các tác động bên ngoài, vị thế mua được thực hiện. Trong trường hợp này, giả định rằng giá S&P sẽ giảm giá mạnh trong một thời gian ngắn, bạn thực hiện mua vào.
Nếu xuất hiện sự biến động lớn, dự báo của bạn chính xác, bạn có thể thu về lợi nhuận tốt khi giá tăng trở lại. Ngược lại nếu bạn thực hiện mua vào mà không có biến động, thì sẽ xảy ra thua lỗ.
Vị thế bán
Nếu bạn dự đoán rằng chỉ số S&P500 tăng, lúc này VIX có thể giảm. Vị thế bán được trader thực hiện nhiều hơn, thường xảy ra khi nền kinh tế có tốc độ vừa phải, dự đoán trước, lãi suất duy trì ở mức tương đối thấp và hạn chế sự biến động trên thị trường tài chính.
VIX không chỉ là chỉ số sợ hãi, phản ánh tâm lý của nhà đầu trên thị trường chứng khoán mà còn là kênh đầu tư tiềm năng. Nhà đầu tư hoàn toàn có thể kiếm lời từ việc thực hiện vị thế mua/ bán VIX một cách thông minh.